Arnošt Muka
- HUMANISTA
- GALERIA
- PREZENTACJA
Arnošt Muka uznawany jest za najwybitniejszego humanistę serbołużyckiego XIX i XX stulecia, który w znaczący sposób przyczynił się do rozwoju serbskiej świadomości narodowej. Przyszły slawista urodził się 10 marca 1854 r. we wsi Wulki Wusyk (Grosshähnchen) koło Budziszyna. Jego ojciec Jan Jurij Muka był właścicielem majątku rycerskiego. W latach 1866-1874 uczęszczał do gimnazjum budziszyńskiego by później podjąć studia uniwersytecie w Lipsku.
Muka studiował tam filologię klasyczną, teologię i slawistykę. Po studiach, które ukończył w 1879 r. krótko pracował jako nauczyciel w Żytawie. W 1880 r. otrzymał posadę w gimnazjum w Budziszynie. Silne zaangażowanie w kulturalny i narodowy ruch serbołużycki przyczyniło się do powstania konfliktu młodego pedagoga z władzami szkoły i miasta (zwłaszcza z burmistrzem budziszyńskim Loehrem).
Muka został zmuszony do wyjazdu do Chemnitz, a w 1887 r. do Freibergu, gdzie objął funkcję konrektora (kierownika) tamtejszego gimnazjum. Wyjazd z Łużyc nie przeszkodził mu w utrzymywaniu ścisłych kontaktów ze środowiskiem Serbołużyczan. Muka był członkiem Societas Slavica Budissenensis oraz Macierzy Serbskiej, a ponadto redaktorem czasopism serbołużyckich: „Łužica” (lata 1882-1907) oraz „Časopisu Maćicy Serbskeje” (1884-1932). Na łamach tego ostatniego w latach 1884-86 publikował „Statistike Serbow”, zawierającą unikatowe dane statystyczne, ukazujące liczbę, rozmieszczenie, strukturę socjalną, poziom wykształcenia i inne cechy serbskiej ludności Łużyc Dolnych i Łużyc Górnych. Dzięki jego determinacji oraz organizatorskim talentom udało się stworzyć w 1904 roku Dom Serbski w Budziszynie. Podjął także próbę zorganizowania serbskiego muzeum. Z inicjatywy polskiej Akademii Umiejętności podjął badania nad wymarłą społecznością Drzewian (Słowian Połabskich). W
swoich licznych podróżach po całym obszarze Łużyc badał język i dialekty serbołużyckie, folklor oraz dorobek kulturalny Serbów łużyckich. Był autorem wielu prac naukowych, które wywarły przemożny wpływ na serbską inteligencję. Był również członkiem wielu akademii oraz towarzystw naukowych, w tym między innymi Akademii Umiejętności w Krakowie (1895), w Warszawie (1925), Sankt Petersburgu i Zagrzebiu.
